روز قیامت صحنه های عجیبی دارد،یکی ازآن حسرت خوردن همگاه است. کسانی که اعمال نیک دارند حسرت بیشتر بودن آن وکسانی که اعمال بد دارند حسرت کم بودن ومقداری کار نیک را دارند. آری براستی که این دنیا مانند خانه تاریکی است که چون مسافرانی بر آن آیند ازاین تاریک خانه توشه ای برگیرند وچون در روشنایی روند،توشه گیران در دست خود طلا بینند وحسرت خورندکه ای کاش بیشتر برداشته بودند وکسانی که هیچ توشه ای بر نگرفته اند حسرت خورند که ای کاش مقداری از آن را هم ما داشتیم. 

خداوند متعال در سوره مبارک مریم آیه 39 پیامبر گرامی اسلام (ص) را خطاب قرارداده واعلام می دارد : وَأَنذِرْهُمْ یَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِیَ الْأَمْرُ وَهُمْ فِی غَفْلَةٍ وَهُمْ لَا یُؤْمِنُونَ (39) آنها را از روز حسرت (روز رستاخیز که برای همه مایه تاسف است) بترسان، روزی که همه چیز پایان مییابد در حالی که آنها در غفلتند و ایمان نمی‏آورند.

با توجّه به سیاق روایات، می توان به خوبی بیان کرد که بیشترین حسرت واندوه مربوط به زمانی است که خداون فرمان خلود را درباره اهل بهشت واهل دوزخ صادر می کند،چنان که همین معنا در روایت امام صادق(ع)بیان شده است.در برخی آیات قرآن آمده است علاوه برحسرت،شخص از شدّت اندوه در صدد انتقام گرفتن از خود بر می آید: در سوره مبارک فرقان آیه 27 چنین می خوانیم : وَیَوْمَ یَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى یَدَیْهِ یَقُولُ یَا لَیْتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا (27)و به خاطر بیاور روزی را که ظالم دست خویش را از شدت حسرت به دندان می‏گزد و می‏گوید: ای کاش با رسول خدا راهی برگزیده بودم.

معمولاً تعبیر گاز گرفتن با دندان در مورد کسانی که از شدّت حسرت وتأسّف ناراحتند به کار می رود، چنان که در فارسی نیز ضرب المثل است که فلان کس ((انگشت حسرت به دندان می گزید)).این کار شاید به خاطر این باشد که این اشخاص هنگامی که گذشته خویش را می نگرند خودرا مقصّر می دانند وتصمیم بر انتقام از خویشتن می گیرند و این نوعی انتقام است تا بتوانند در سایه آن کمی آرامش یابند.

یکی از اوصاف روز قیامت این است که همه مردم برای آن جمع می شوند.

این کلمه (با مشتقات آن) که درباره ی قیامت به کار می رود، در قرآن بیش از هشت مرتبه تکرار شده است.

درمواردی از آن خداوند متعال (در سوره مبارک هود آیه 103) می فرماید :

إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّمَنْ خَافَ عَذَابَ الآخِرَةِ ذَلِکَ یَوْمٌ مَّجْمُوعٌ لَّهُ النَّاسُ وَذَلِکَ یَوْمٌ مَّشْهُودٌ (103) در این نشانه‏ای است برای کسی که از عذاب آخرت می‏ترسد، همان روزی است که مردم در آن جمع می‏شوند، و روزی که همه آنرا مشاهده می‏کنند.

جالب این که می فرماید : (( یوم مجموع له الناس)) و نمی گوید : ((فیه الناس)) این تعبیر اشاره به آن است که رستاخیز تنها ظرف اجتماع مردم نیست،بلکه یک هدف است و یک مقصد که انسان ها در سیر تکاملی خود به سوی آن پیش می روند.

در سوره مبارک تغابن آیه 9 نیز می خوانیم :

یَوْمَ یَجْمَعُکُمْ لِیَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِکَ یَوْمُ التَّغَابُنِ وَمَن یُؤْمِن بِاللَّهِ وَیَعْمَلْ صَالِحًا یُکَفِّرْ عَنْهُ سَیِّئَاتِهِ وَیُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا ذَلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ (9)این در زمانی خواهد بود که همه شما را در آن روز اجتماع گردآوری می‏کند، آن روز روز تغابن است (روزی که معلوم می‏شود چه کسانی مغبون شده‏اند) و هر کس ایمان به خدا آورد و عمل صالح انجام دهد گناهان او را می‏بخشد و او را در باغهائی از بهشت که نهرها از زیر درختانش جاری است وارد می‏کند، جاودانه در آن می‏مانند و این پیروزی بزرگی است. (9)

و از آنجا که ممکن است بعضی بگویند سخن از آن روز نسیه است ومعلوم نیست کی فرا می رسد،لذا قرآن بلافاصله در سوره مبارک هود آیه 104 می فرماید : وَمَا نُؤَخِّرُهُ إِلاَّ لِأَجَلٍ مَّعْدُودٍ (104)و ما آنرا جز تا زمان محدودی تاخیر نمی‏اندازیم.

در این که چرا روز قیامت((یوم الجمع)) نامیده شده ، تفسیرهای متعددی وجود دارد:

گاه گفته اند به خاطر آن است که میان ارواح واجساد جمع می شود. وگاه گفته اند که بین انسان وعملش جمع خواهد شد. ویا از این نظر که میان ظالم ومظلوم اجتماع حاصل  می شود  ولی ظاهراً  این است که منظور اجتماع همه خلایق در آن روز بزرگ است از اولین وآخرین،همان گونه که درسوره مبارک واقعه،آیه 50آمده است :

قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ (49)بگو اولین و آخرین، لَمَجْمُوعُونَ إِلَى مِیقَاتِ یَوْمٍ مَّعْلُومٍ (50)همگی در موعد روز معینی جمع می‏شوند.

منظور از یوم یلقونه که ضمیر آن به خداوند است بر می گردد همان روز رستاخیز است،زیرا تعبیر لقاء الله ومانند آن در قران معمولاً در باره قیامت است،درست است که بامرگ دوران عمل پایان می یابد وپرونده کار نیک وبد بسته می شود،ولی آثار آنها همچنان در روح انسان تا قیامت خواهد ماند.

بدیهی است منظور از لقاء وملاقات خداوند، ملاقات حسی ، مانند ملاقات افراد بشر با یکدیگر نیست،چه این که خداوند نه جسم است ونه رنگ ومکان دارد که با چشم ظاهر دیده شود،بلکه منظور یا مشاهده قدرت او در صحنه قیامت وپاداش وکیفرها ونعمت ها وعذاب های او است،چنان که گروهی از مفسران گفته اند.

یا به معنی یک نوع شهود باطنی وقلبی است، زیرا انسان گاهی به جایی می رسد که گوئی خدا را با چشم دل در برابر خود مشاهده می کند،به طوری که هیچ گونه شک و تردیدی برای او باقی نمی ماند.

این حالت ممکن است بر اثر پاکی وتقوا وعبادت وتهذیب نفس در این دنیا برای گروهی پیدا شود،چنان که در  نهج البلاغه می خوانیم؛ یکی از دوستان دانشمند امام علی (ع) به نام ذعلب یمانی از امام (ع)پرسید :آیا خدای خود را دیده ای؟ امام فرمود :آیا خدایی که نمی بینم پرسش کنم؟! وهنگامی که توضیح بیشتر خواست، امام اضافه کرد :

چشم ها با نگاه کردن او را نمی بینند ولی دل ها با حقیقت ایمان او را می بینند.

جالب است که بدانیم تعبیر یوم یلقونه در دو جای قرآن به کار رفته است، که یکی از آن دو مربوط به مؤمنین است ودیگری منافقین.

در سوره مبارک احزاب آیه 44 در باره مؤمنین آمده است : تَحِیَّتُهُمْ یَوْمَ یَلْقَوْنَهُ سَلَامٌ وَأَعَدَّ لَهُمْ أَجْرًا کَرِیمًا (44)تحیت آنان در روزی که او را دیدار می‏کنند سلام است، و برای آنها پاداش پر ارزشی فراهم ساخته است.

ودر سوره مبارک توبه آیه77 در باره منافقین آمده است : فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِی قُلُوبِهِمْ إِلَى یَوْمِ یَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُواْ اللّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا کَانُواْ یَکْذِبُونَ (77)این عمل (روح) نفاق را در دلهایشان تا روزی که خدا را ملاقات کنند بر قرار ساخت، این بخاطر آن است که از پیمان الهی تخلف جستند و دروغ گفتند.

سلام برمبعث،بهاری ترین فصل گیتی.

سلام برمبعث،فصل شکفتن گل سرسبد بوستان رسالت.

سلام برمبعث ،روزی که گلهای ایمان در گلستان جان انسان شکوفا شد.

بعثت پیامبر گرامی اسلام (ص) بر تمام مسلمانان جهان به ویژه برادران وخواهران ایمانی مبارک باد.